Arabulucu Taraflı Olarak İşlem Yaparsa Ne Yapmalıdır

Genellikle işçi - işveren ilişkilerinde görev yapan arabulucuların yaptıkları işlemlerden ötürü şikayet konusu olmaları giderek artmaktadır.İşçi veya işveren arabulucuda düzenlenen tutanağı korkutma nedeniyle imzalamak zorunda kalmışsa, aldatılma veya yanıltılma nedeniyle tutanağı imzalamışsa ne yapılabilir ?
Öncelikle bilinmesi gereken, gerçek bir arabuluculuk faaliyeti yerine; işverenin fesih iradesini gizlemeye, ibra niteliği kazandırmaya veya işçinin dava açmasını engellemeye yönelik anlaşma belgeleri geçersizdir. İşçi yeni bir arabuluculuk süreci başlatmadan dava açabilir (Yargıtay 9 HD, 2019/3694 E.)
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi oybirliğiyle verdiği 07.12.2021 tarihli kararında, bu konuda yani arabulucuda düzenlenen tutanağı dava açarak iptal etme konusunda izlenmesi gereken yol ve yöntemi açıklamıştır. Söz konusu Karara göre (Esas No. 2021/5860, Karar No. 2021/16271, Tarihi: 07.12.2021);
Arabulucuda düzenlenen tutanağı korku, yanılma veya aldatma nedeniyle imzalamış olan kişi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 37 ve 39 uncu maddelerine istinaden, yanılma veya aldatmayı öğrendiği ya da korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı andan başlayarak bir yıl içinde, arabulucuda düzenlenen tutanağın iptali için (İş Mahkemesinde) dava açabilir. İş mahkemesi olmayan yerlerde dava iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde de açılabilir.
Öte yandan bu bir yıllık süre hak düşürücü süre olup, bu süre geçirildikten sonra açılan davayı mahkeme reddeder. Eğer dava açacak kişi yanılma veya aldatmayı öğrendiği ya da korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı tarihi ispatlayabilecek durumda değilse o zaman bir yıllık sürenin başlangıcı olarak arabulucuda imzalanan tutanak tarihi esas alınır.
Ayrıca arabulucu tutanağının iptaliyle ilgili izlenecek bu yol sadece işçi – işveren uyuşmazlıkları konusunda değil arabuluculuğa konu tüm hukuk uyuşmazlıkları için de geçerlidir.
Dava açma dışında taraflı işlem yapmış olan Arabulucu, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı Arabuluculuk Daire Başkanlığı’na ihbar ve şikayette de bulunulabilir.