‘Asgari Ücret Tarifesi’nde; sanığın beraat etmesi halinde müdafisine beraat vekalet ücreti ödenmesine ilişkin düzenleme olmakla birlikte, beraat eden sanık lehine ücreti vekalet takdirine yer olmadığına’ karar veren Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi hakkında Hakimler ve Savcılar Kuruluna (HSK) inceleme başlatılması talebinde bulunan Türkiye Barolar Birliği (TBB) açıklamasında, "mahkemenin Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) böyle bir düzenleme bulunmadığına dair kararı bizzat CMK’ya ve Avukatlık Kanunu’na aykırıdır." dedi. ( TBB'nin duyurusuna ulaşmak için buraya tıklayınız )
Genelde sıkça sorulan soru, beraat eden şahsın avukat tuttuğu takdirde kazanılan vekalet ücreti Hazine tarafından ödenir ve bu bedel kimindir, tartışması da sıkça yapılır. Yanlış kanı, "beraat eden şahsındır" diyenler olduğu gibi işin özünde avukatındır.
CMK’nın 327. maddesinde açıkça ifade edildiği üzere;
“(1) Hakkında beraat veya ceza verilmesine yer olmadığına karar verilen kişi, sadece kendi kusurundan ileri gelen giderleri ödemeye mahkum edilir.
(2) Bu kişinin önceden ödemek zorunda kaldığı giderler, Devlet Hazinesince üstlenilir.”
Burada doğa bir hak olarak, beraat eden sanık lehine takdir edilen vekalet ücreti avukatının hakkıdır. Söz konusu ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hükmedilen vekâlet ücretidir.
Anayasa Mahkemesi‘nin 10/4/2019 tarihinde E.2017/154 numaralı dosyasında, dava sonunda mahkeme kararıyla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücretinin avukata ait olmasının hüküm altına alınmasının Anayasa’ya aykırı olduğuna yönelik itirazın reddine karar vermiştir.
"Tarifeye Dayanılarak Karşı Tarafa Yüklenecek Vekâlet Ücretinin Avukata Ait Olmasının Anayasa’ya Aykırı Olduğuna İlişkin İtirazın Reddi" başlıklı karar metninde
"Anayasa Mahkemesi 10/4/2019 tarihinde E.2017/154 numaralı dosyada, dava sonunda mahkeme kararıyla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücretinin avukata ait olmasının hüküm altına alınmasının Anayasa’ya aykırı olduğuna yönelik itirazın reddine karar vermiştir.
İtiraz Konusu Kural
İtiraz konusu kuralda, mahkeme kararıyla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücretinin avukata ait olduğu hüküm altına alınmıştır.
Başvuru Gerekçesi
Başvuru kararında; müvekkilin avukatlık ücreti ödemesine rağmen mahkemece müvekkil lehine belirlenen ücretin doğrudan avukata ait olmasının taraflara bu konuda farklı bir anlaşma yapma imkânı bırakmadığı, avukatlık mesleğine ayrıcalık tanıdığı, hak arama özgürlüğü ile adil yargılanma ilkelerini ihlal ettiği belirtilerek kuralın Anayasa’nın 10., 36. ve 48. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Kuralda geçen ücret avukat ile müvekkil arasında yapılan sözleşmeden kaynaklanan avukatlık ücreti değil Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hükmedilen vekâlet ücretidir.
Davada haklı çıkan taraf lehine hükmedilen ve yargılama giderlerinden olan vekâlet ücreti, avukatın taraf olmadığı, sadece taraflardan birini hukuki yardım amacıyla temsil ettiği davada, bizzat taraf yararına hükmedilebilmesi usul hukuku kurallarından kaynaklanan bir zorunluluğa dayanmaktadır.
Davacı veya davalının davayı vekil aracılığıyla takip etmeleri kendi iradelerine bağlıdır. Avukatın hukuki yardımından yararlanmak ve davasını vekil aracılığıyla takip etmek isteyen kişi bu yardımın karşılığı olan meblağı veya değeri karşılamalıdır.
Vekâlet ücreti, savunma hakkının en önemli parçası olan hukuki danışmanlık görevinin, konunun uzmanı hukukçular tarafından yapılmasının doğal bir sonucudur. Dolayısıyla kişilerin bizzat dava açma veya davalarını avukatla takip etme imkânını ortadan kaldırmayan itiraz konusu kuralın hak arama özgürlüğüne aykırı olduğundan söz edilemez.
Öte yandan itiraz konusu kuralın avukatlık ücretinin vekil ile müvekkil arasındaki bir hukuki ilişkiden doğma niteliğini ve kişisel hak olma özelliğini değiştirdiği söylenemez. Kuralın emredici hukuk kuralı olmayıp tamamlayıcı bir hukuk kuralı olduğunda kuşku yoktur.
Bu bağlamda kuralın avukatlık sözleşmelerinde ücret kararlaştırılırken dava sonunda karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücretinin avukatlık ücretine dâhil edilip edilmeyeceği hususunu gözeterek düzenleme yapmalarını engellemediği açıktır.
Tarafların eşit koşullarda özgür iradeleri ile düzenleyecekleri avukatlık sözleşmelerinin hukuki geçerliliği ve kapsamına müdahale teşkil etmeyen kuralın Anayasa’da koruma altına alınan sözleşme özgürlüğüne ve eşitlik ilkesine aykırı bir yönü bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’ya aykırı bulunmayarak itirazın reddine karar verilmiştir." denilmiştir. Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz
Söz konusu ücret için avukat ile müvekkil bu konuda bir sözleşme yapmışsa ona bakılır. Eğer sanık avukatıyla özel bir sözleşme yapmamış ise hükmedilen bu vekalet ücreti avukata aittir.
Beraat Vekalet Ücreti Nasıl Alınır?
Beraat halinde Hazine’den alınmak üzere hükmedilen avukatlık ücreti iki farklı seçenekle
1. Ceza davasının görüldüğü yerdeki Başsavcılıktan dilekçeyle talep edilebilir.
2. Hazine veya Başsavcılığa karşı icra takibi açılabilir.
1) Başsavcılıktan Talep Etmek
Başsavcılıktan BERAAT VEKALET ÜCRETİ talep etmek için gerekli dilekçe örneği
Başsavcılıktan BERAAT VEKALET ÜCRETİ talep etmek için gerekli dilekçe örneği
(MALİ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜNE) (*)
İstanbul Anadolu …………………….Ceza Mahkemesinin .............Esas, ………. Karar
……../……../………. tarihinde kesinleşen ilamı gereg ince, sanık lehine ……….……….
TL vekalet ücreti takdir edilmiştir.
Takdir edilen vekalet ücretini sanık ……………………………………….. adına
almayı talep ediyorum. ……../……./………
T.C. Kimlik no : ………………….. (11 Rakam)
Banka Adı ve Şubesi :
İBAN No :TR ……………………………………… (24 Rakam)
Cep :
Eki :
……../……../………. tarihinde kesinleşen ilamı gereg ince, sanık lehine ……….……….
TL vekalet ücreti takdir edilmiştir.
Takdir edilen vekalet ücretini sanık ……………………………………….. adına
almayı talep ediyorum. ……../……./………
Sanık Vekili
Av……………………..
imza
Banka Adı ve Şubesi :
İBAN No :TR ……………………………………… (24 Rakam)
Cep :
Eki :
E V R A K S I R A L A M A S I :
1) Serbest Meslek Makbuzu
2) Talep Dilekçesi
3) Kesinleşme Şerhi
4) Gerekçeli Karar
5) Vekaletname
6) Varsa diğer ek evraklar
Not: Aynı takımdan 1 asıl, 1 suret fotokopi olacak şekilde hazırlanacaktır.
1) Serbest Meslek Makbuzu
2) Talep Dilekçesi
3) Kesinleşme Şerhi
4) Gerekçeli Karar
5) Vekaletname
6) Varsa diğer ek evraklar
Not: Aynı takımdan 1 asıl, 1 suret fotokopi olacak şekilde hazırlanacaktır.
BERAAT EDEN SANIK ÖDEMESİ İÇİN İSTENEN BELGELER
- Sanık adına talep formu(bu form)
- Beraat kararı (Mahkemeden “Aslı Gibidir” yapılmış sureti)
- Kesinleşme Şerhi (Mahkemeden “Aslı Gibidir” yapılmış sureti)
- AHZU KABZA yetkisi olan vekaletname sureti
- Serbest Meslek Makbuzu iş sahibi olarak:
- İSTANBUL ANADOLU CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI KARTAL-İSTANBUL--------KARTAL
- V.D:4810564439-----
- Her evrak 1 asıl, 1 suret olarak getirilmesini,
- Gerekçeli Kararda birden fazla müdafi var ise;
1) Ya dig er müdafilerin talep eden kişiye muvaffak vermesi
2) Ya da talep eden kişinin herhangi bir duruşmaya girdiyse isminin geçtiği duruşma zaptının onaylı suretini başvuru evraklarına eklemesi gerekmektedir.
(* )Kaynak : İstanbul Anadolu Adliyesi )
2) Hazineye veya Başsavcılığa İcra Takibi Açmak
Beraat vekalet ücretini almak için icra takibi açmak da sık başvurulan bir yöntemdir. Bu yöntem de em kolay olanı Başsavcılığa karşı icra takibini başlatmaktır. Bu konuda Adalet Bakanlığı'nın yazısında "Beraat eden sanık lehine hükmedilen vekalet ücretinin ödenmesi amacıyla müracaat edilmesi veya icra takibine konu edilmesi halinde yapılacak ödemeler ile Hazine aleyhine hükmedilen diğer ödemelerin Başsavcılığınız ilgili birimlerince de yapılması gerektiğinin ilgi (b) sayılı Strateji Geliştirme Başkanlığı'nın yazıları ile anlaşıldığından, görüş yazımızın ve eklerinin ödemeyi yapan birimde çalışan görevli personel ile alacağın mahiyeti nedeniyle ilamlı icra takibine konu edilmesi ve ilamların yetki şartı olmaksızın her yerden takibe konulmasının mümkün olması hususları da değerlendirilerek yargı çevrenizde bulunan icra müdürlüklerine duyurulması hususunda;" denilmiştir. Kararın tamamına ulaşmak için buraya tıklayınız
Social Plugin