Sitemizde aramak istediğiniz konuyu

BizdenOku - Doğru Bilgi

Evlilik Sözleşmesi Nedir, Ne Değildir

Henüz toplumumuzun sıcak bakmadığı kavram olarak görülse de, evlilik sözleşmesi yapanların giderek arttığı duyumları da alıyoruz.

Evlilik sözleşmesi, Evlilik sözleşmelerinin asıl önemi boşanma sonrası mal paylaşımının belirlenmesinde yararlı olacak bir akit türüdür. Her ne kadar toplumun büyük bir bölümü evlenmeden önce bu tür sözleşmeye sıcak bakmasa da, boşanmaların giderek arttığı, uzun süreli evliliklerin yaşanmaması dolayısıyla bilhassa gelir düzeyi yüksek çiftlerin tercih etmeye başladığı, evlilik aşamasında ve gelecekte evliliklerinin bitmesi durumuna karşılık sıklıkla imzaladıkları bir sözleşme çeşididir.
Taraflar yasal sınırlar içinde bu sözleşmelerle geleceğe dönük endişelerini giderebilmektedir. 
Türk Medeni Kanunu’nun 203. maddesinde yer alan sözleşmenin kanundaki tanımı: “Evlenmeden önce veya sonrasında imzalanan, kanunda belirtilen mal rejimlerinden birisini seçme ya da kaldırma, değiştirme olarak belirlenen sözleşme” olarak geçmektedir. Kısaca, hukukta mal ayrılığı sözleşmesi olup, halk dilinde evlilik sözleşmesi olarak bilinir.
Eşlerin edindiği dört mal türü vardır. Kendi çaba ve emeği ile kazanmış olduğu edinimler, bireysel olarak sahip olduğu mal varlığından elde ettiği kazanımlar, çalışabilme yetisini kaybetme sonucu oluşan ve edinilen tazminatlar ve sosyal dayanışma ve yardımlaşmaya ait vakıf, kurum ve kuruluşlardan elde edilen gelirler.

Evlilik sözleşmesi dört türe ayrılır. 
  • Edinilmiş Mallara Katılma
Edinilmiş mallara katılma rejimi aslında herhangi bir sözleşme olmadığında uygulanan kurallardır. Eşlerin evlenmeden önce sahip oldukları mallar kendilerinin olmaya devam eder. Bu mallar sayesinde kazandıkları eşler arasında pay edilecektir. Bunun dışında evlilik süresince elde edilen mallar da eşler arasında yarıya bölünerek pay edilir.
  • Mal Ayrılığı
Bu evlilik sözleşmesi türünde mallar kimin ise evlilik sonrasında da onun olmaya devam eder. Malların evlilikten önce ya da sonra alınması herhangi bir etki yaratmaz. Bu tarz evlilik sözleşmelerinde satın alınan malların kimin üzerine olduğu önemlidir. Çünkü boşanma durumunda karşı taraf herhangi bir hak iddia edemez.
  • Paylaşımlı Mal Ayrılığı
Evlilik sözleşmesinin bu türünde eşler yalnızca kendi malları üzerinde tasarruf sahibi olur. Birlikte olunan dönemde edinilmiş olan mallar bölünür. Herkesin kendi malı kendinde kalır. Bu sözleşmelerde borçlar kişiseldir ve bölünmez.
  • Mal Ortaklığı
Sözleşmelerde mal ortaklığı kararı alınırsa eşler kişisel mallarının dışındaki tüm mallarına eşleri ile ortak olarak sahip olacaklardır. Malın evlilik öncesinden olması ya da evlilik sırasında satın alınması önemli değildir. Mallar eşler arasında tamamen ortak bir şekilde dağılır. Kişisel mallar bu sözleşmenin içerisinde yer almaz. 

Evlilik Sözleşmesi Ne Zaman Yapılır?
Mal ayrılığı sözleşmesinin evlilik öncesinde imzalanması esastır. Öyle ki nikah başvurusunda bulunulduğunda mal ayrılığı sözleşmesinin de evlendirme memurluğuna ibraz edilmesi gerekir. Sözleşme evlilikten önce yapılabileceği gibi resmi nikah esnasında nikah memuru tarafından da onaylanabilecektir. Tarafların evlilik birliği kurulduktan sonra da sözleşmeyi akdetmeleri mümkündür.

Evlilik Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?
Evlilik sözleşmeleri sözleşme serbestliği çerçevesinde özgürce hazırlansa da özel bir sözleşme olduğu için yasal sınırlara da tabidir. Evlilik sözleşmesi hazırlayabilmek için mal rejimleri konusunda hukuki bilgi sahibi olmak ya da danışman yardımı almak önemlidir.

Evlilik Sözleşmesinin Geçerlilik Süresi
Mal ayrılığı sözleşmesi boşanma veya ölümle kendiliğinden sona ermektedir. Ancak eşler anlaşmaya vararak sözleşmeyi kaldırabilirler.  

Evlilik Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
Kişilerin istekleri üzerine hazırlanan ve evlilik sözleşmesi olarak anılan mal ayrılık sözleşmelerinin geçerlilik şartları ise şu şekildedir:
  • Tarafların karşılıklı olarak hür iradeleriyle anlaşmış olması,
  • Sözleşmenin taraflarının her ikisinin de sözleşmeyi anlayacak ehliyette bulunması,
  • Noter huzurunda ya da evlilik başvuru sırasında seçilmiş olması,
  • İki tarafında ya da yasal temsilcilerince imzalanmış olması,
  • Kanun hükümlerine uygun maddelerle hazırlanmış olması.
Mal Ayrılığı Sözleşmesinin Mirasa Etkisi
Evliliğin eşlerden birinin ölümü sebebiyle sona ermesi durumunda sağ kalan eş kural olarak hem mirasçı hem de mal rejimi tarafı haline gelir.

Nafaka Vermemek İçin Evlilik Sözleşmesi 
Evlilik sözleşmesi kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kişilik haklarına ve kamu düzenine aykırı olamaz. Bu nedenle kişinin nafaka talep hakkı daha doğmadan bu hakkını kısıtlayan bir hüküm sözleşmeye konulamaz.

Evlilik sözleşmesini süreli olabilir mi?
Evlilik sözleşmesini süreli hazırlanması mümkündür.