Anayasa Mahkemesi, "işçinin kayırt dışı çalıştığı döneme ait olan bazı haklarından feragat etmiş sayılacağını" öngören 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 12. maddesiyle 4447 sayılı Kanun’a eklenen geçici 27. maddenin dördüncü fıkrasının ve 22. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesinden Yapılan açıklama şöyle;
"İşçinin Kayıtsız Çalıştırıldığı Dönemdeki Bazı Haklarından Feragat Etmiş Sayılacağını Öngören Kuralın İncelenmesi
Dava konusu kuralla, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin çalıştırılan işçilerin bildirim yapılmadan çalıştırıldıkları döneme ilişkin olarak ücret ve ücrete bağlı haklar hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacakları hüküm altına alınmıştır. Bu düzenlemeyle işverenlerin geçmiş dönemde doğan ve yerine getirilmeyen yükümlülüklerinden kurtulmalarına imkân tanınmıştır. Düzenleme her ne kadar işçilerin kayıtlı çalıştırılmasını teşvik edici bir nitelik taşısa da işçinin kayıtlı hâle getirilmesi zaten işverenin kanuni yükümlülüğüdür. Dolayısıyla işçinin kayıtlı hâle getirilmesi onun yasal haklarının ötesine geçen bir avantaj ya da işverenin bir lütfu değildir. Bunun yanı sıra işverenin yükünü hafifletmek adına işçinin haklarından feragat etmesi de beklenmemelidir. İşçinin kayıt altına alınmasını teşvik etmek amacıyla işveren lehine düzenlemeler yapılabilir fakat bu düzenlemelerle işveren lehine yapılan teşviklerin külfetinin işçiye yükletilmemesi gerekir.
Anayasa'nın 35. maddesiyle güvence altına alınan mülkiyet hakkı, ekonomik değer ifade eden ve parayla değerlendirilebilen her türlü mal varlığı hakkını kapsamaktadır. Bu bağlamda işçilik alacakları da Anayasa’da güvence altına alınan mülkiyet hakkı kapsamına dâhildir. Kanuni hakkı olan sigortalı hâle getirilme nedeniyle işçinin bazı işçilik haklarından feragat etmiş sayılması, devletin mülkiyet hakkının korunmasına ve işçilerin sosyal güvenliğinin sağlanmasına yönelik pozitif yükümlülüklerini yerine getirmemesine neden olacaktır. Ayrıca feragat etmiş sayılma hâli, işverenle işçinin menfaatleri arasında kurulması gereken dengenin işçi aleyhine bozulmasına yol açacaktır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir."
Anayasa Mahkemesinden Yapılan açıklama şöyle;
"İşçinin Kayıtsız Çalıştırıldığı Dönemdeki Bazı Haklarından Feragat Etmiş Sayılacağını Öngören Kuralın İncelenmesi
Dava konusu kuralla, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin çalıştırılan işçilerin bildirim yapılmadan çalıştırıldıkları döneme ilişkin olarak ücret ve ücrete bağlı haklar hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacakları hüküm altına alınmıştır. Bu düzenlemeyle işverenlerin geçmiş dönemde doğan ve yerine getirilmeyen yükümlülüklerinden kurtulmalarına imkân tanınmıştır. Düzenleme her ne kadar işçilerin kayıtlı çalıştırılmasını teşvik edici bir nitelik taşısa da işçinin kayıtlı hâle getirilmesi zaten işverenin kanuni yükümlülüğüdür. Dolayısıyla işçinin kayıtlı hâle getirilmesi onun yasal haklarının ötesine geçen bir avantaj ya da işverenin bir lütfu değildir. Bunun yanı sıra işverenin yükünü hafifletmek adına işçinin haklarından feragat etmesi de beklenmemelidir. İşçinin kayıt altına alınmasını teşvik etmek amacıyla işveren lehine düzenlemeler yapılabilir fakat bu düzenlemelerle işveren lehine yapılan teşviklerin külfetinin işçiye yükletilmemesi gerekir.
Anayasa'nın 35. maddesiyle güvence altına alınan mülkiyet hakkı, ekonomik değer ifade eden ve parayla değerlendirilebilen her türlü mal varlığı hakkını kapsamaktadır. Bu bağlamda işçilik alacakları da Anayasa’da güvence altına alınan mülkiyet hakkı kapsamına dâhildir. Kanuni hakkı olan sigortalı hâle getirilme nedeniyle işçinin bazı işçilik haklarından feragat etmiş sayılması, devletin mülkiyet hakkının korunmasına ve işçilerin sosyal güvenliğinin sağlanmasına yönelik pozitif yükümlülüklerini yerine getirmemesine neden olacaktır. Ayrıca feragat etmiş sayılma hâli, işverenle işçinin menfaatleri arasında kurulması gereken dengenin işçi aleyhine bozulmasına yol açacaktır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir."
Kaynak : AYM / @bizdenoku
Social Plugin