Çalışmadığı Halde Çalışan Gibi Sigortalı Olanlar Dikkat

Sigortasını dışarıdan ödeyip fiili olarak çalışmayan kişilere ve bu kişileri çalıştıranlara hapis cezası verileceğini biliyor muydunuz. Gerçekte fiilen çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı olarak gösterilenler ve onları bu şekilde gösteren işletmeler çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalırlar. Bu duruma sahte sigortalılık deniliyor.
Herhangi bir işte fiili olarak çalışmayan ancak sigortalı görünen kişilere ve çalışmayan kişilere ve bu kişileri bu kişileri çalıştıranlara, resmi belgede sahtecilik ve vergi kaçırma suçlarını gerekçe göstererek taraflar hakkında suç duyurusunda bulunuluyor.

Sahte sigorta nasıl yaptırılıyor?

Çalışmadağı halde kendisini SGK'lı yapmak isteyenler üç yoldan birini denemktedir. Ya muhasebeci tanıdığına, ya bir işyeri sahibine ya da internetten bulunan sahtekarlara yani tabela işyeri üzerinden para vererek kendilerini sigortalı yapmaktadır.  

Sahte Olduğu Anlaşılırsa

Bir kişinin sahte sigortalı olduğu tespit edildiğinde, sigortalı gösterildiği süre geçersiz sayılıyor ve bu dönemde yatırılmış primler SGK’ya gelir kaydediliyor. SGK üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmışsa, ödenen tedavi giderlerinin tamamı faiziyle birlikte geri alınıyor. Bu kişiler emekli olduktan sonra sahteciliği ortaya çıkarsa emekli aylıkları iptal edildiği gibi, ödenmiş emekli aylıkları da geriye dönük olarak tahsil edilir. 

Bunun yanı sıra, sigortanın hiç çalışmadan primlerinin ödenmesi konusunda kanıt arayacak olan SGK, bu tür işlerden dolayı uğradığı zararı da faiziyle tahsil ediyor. Borçlu kişi hayatını kaybetmiş olsa bile mirasçılarından istenir.

Fiili Çalışma Şart
SGK sahteciliği hakkında bilgi veren uzmanlar "Sigorta primlerini işverene ödeyen kişiler ve çok gider gösterip az vergi ödeyen işverenler, devletin üzerindeki mali yükün artmasına neden oluyordu. SGK da bu durum karşısında Türk Ceza Kanunu'nun 204, 206 ve 207'nci maddeleri gereğince taraflar hakkında resmi belgede sahtecilik ve vergi kaçırma suçlarını gerekçe göstererek suç duyurusunda bulunmaktadır." açıklamasında bulundu.
Sahte sigorta bildirimlerinin Türk Borçlar Kanunu kapsamında mutlak muvazaalı işlem sayıldığını ve yok hükmünde olduğunu belirten hukukçular, SGK'nın bu tür işlemlerden uğradığı zararları da faiziyle tahsil etme hakkı olduğunu ifade ettiler. Bir kişinin sigortalı sayılabilmesi için yalnızca iş akdinin yeterli olmayacağı, fiili bir çalışmanın da olması gerektiğini dile getirildi. 

Sahte Sigorta Cezası

Sahte sigorta yaptıranlar ile bunları sigortalı gösteren işverenler hapis cezasıyla da karşı karşıya kalıyorlar. Sahte sigorta yaptıranlar, Türk Ceza Kanunu'nun “resmi belgede sahtecilik”, “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” ve “özel belgede sahtecilik” hükümleri kapsamında savcılığa sevk ediliyor. Resmi belgede sahtecilik suçunda 2 - 5 yıl; diğer iki suçta ise sırasıyla 3 ay – 2 yıl ve 1 - 3 yıl arasında hapis cezası uygulanıyor.

Sahte sigortalı gösteren işverenlerin, her ay SGK'ya verdiği bildirgenin ve maaş bordrosunun da sahte olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle, sahte sigortalı gösterdikleri her ay için, asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı da vergi yönünden cezai yaptırımlar uyguluyor.

Yargıtay'ın kararına göre işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda, çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı kanıtlar aranması gerekiyor.

Sahte Yerine İsteğe Bağlı

Aslında, emekli olmak ve sağlık hizmetlerinden yararlanmak için sahte sigorta yaptırmak yerine kanunun tanıdığı imkânlardan yararlanmak mümkün. İsteğe bağlı sigorta yaptırılarak prim günleri tamamlanabiliyor. Fiili olarak çalışmayan bir kimsenin sahte sigorta yoluna başvurmaksızın emekli olabilmesi ve genel sağlık sigortasından yararlanabilmesi, isteğe bağlı sigortalı olmasıyla mümkün olabilmektedir. İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için; Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından; zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, 18 yaşını doldurmuş bulunmak, isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle SGK’ya başvuruda bulunmak şartları aranmaktadır. Ayrıca, aylık en az asgari ücretin yüzde 32’si tutarında prim ödenmesi gerekmektedir. 

İhbarlar Alo 170'e

Çalışma Hayatı İletişim Merkezi Alo 170'e gelen ihbar ve şikayetleri de dikkate alan SGK, bu kapsamda sürekli denetim yapmaktadır

Yargıtay Kararlarından

Sigortalı sayılmak için hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılmak gerekmektedir. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 18.02.2013 tarih ve E: 2013/917-K: 2013/2451 sayılı kararında da; sigortalılık niteliğinin taraflar arasında iş sözleşmesi ilişkisinin kurulması ve çalışmaya başlanması ile kazanılmakta olduğu, yazılı olarak düzenlenen veya sözlü olarak benimsenen sözleşme ile birlikte, sigortalılığın oluşumu yönünden eylemli (fiili-gerçek) çalışma olgusunun varlığının da kanıtlanmasının gerektiği belirtilmektedir.

10 Hukuk Dairesi 2018/2528 K

“… Yukarıda anlatılanlar nazarında mahkemece, hizmet tespiti davası gibi araştırma yapılmalı, … Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. adına kayıtlı işyeri olup olmadığı, bu işyerinin uyuşmazlık konusu dönemde vergi mükellefiyet durumu araştırılmalı, söz konusu işyerinden sigortalılığı iptal edilmeyen ve ihtilaflı dönemde bordrolu hizmeti bulunan sigortalıların beyanlarına başvurulmalı, sahte sigortalılığa ilişkin savcılık ve ceza dava dosyası getirtilip o dosyadaki tanık beyanları irdelenmeli, çelişki oluşması durumunda ilgili tanıkların beyanlarına başvurulmalı, kanaat oluşmaması durumunda, Kurum denetmen raporunda beyanlarına başvurulan tanıklar dinlenilerek uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir…”