Van Efsanesi.. Beyazdağ'ın Gelini

Beyazdağ ve Gelin Efsanesi - Van

Van ili Özalp ilçesi Yukarıtulgalı köyü mezrasında, İran sınırına yakın bir tepede, buğday ekilip biçilen tarlaların arasında kireç gibi bembeyaz bir araziyle karşılaşılır. Köylülere göre burası kirecin doğal olarak oluştuğu bir yer değildir.
Köylüler arasında bu oluşumla ilgili olarak şu efsane anlatılır:
Efsaneye göre, önceki dönemlerde burada yaşayan köylülerden birinin çok güzel bir kızı varmış.
Kız o kadar güzelmiş ki, taliplilerin haddi hesabı yokmuş. Kızını çok seven baba kimseye vermeye kıyamıyormuş.
Babasının bu tavrı kızın da işine geliyormuş.
Çünkü kızın da gönlünü kaptırdığı biri varmış.
Babasına olan saygısından ona bile söyleyemiyormuş.
Günün birinde kızın bir taliplisi daha çıkmış.
Bu seferki talipli İran’danmış. Nasıl olmuşsa olmuş, babası bu defa yok diyememiş, kızı İranlıya vermişler. 

Söz kesilmiş, nişan takılmış. 

Kız yine susmuş, yine başkasını sevdiğini babasına söyleyememiş.
Düğün günü gelip çatmış.
Gelin kız ellerini semaya kaldırmış: “Senden gayrisine varacağıma dilerim Allah’tan bu gelinlik bana kefen olur” demiş, gözyaşlarını yüreğine akıtarak kaderine boyun eğmiş.
Gelini yeni evine götürecek kafile hazırlanmış, gelini ata bindirerek yola koyulmuşlar.
Düğün alayı beyaz dağ denilen yere vardığında birden bire gelin fenalaşmış, attan düşmüş ve düştüğü yerde ölmüş. 

 Gelini düştüğü yere defnetmişler.
Büyükler derler: “Neşe gününde kara talih düşman başına.”
İşte bu olaydan sonra o tepenin giderek beyazlaştığı söylenir. 

Derler ki, o beyaz yer, iki sevdalının saf aşkının kıyamete kadar şahididir. 

Yine kafilenin geldiği yollar da beyaz toprak olduğundan buralara da halk arasında Gelin vadisi denmiştir.

Bütün bunlara şahit olan köy halkı, uzun bir zaman uzaklara özellikle İran tarafına kız vermemiş, onlardan da kız almamışlar.
Uzaktan kız almaya ya da kız vermeye kalkışanlara bu acıklı hikâye hatırlatılmıştır.

KAYNAK: Van Kültür ve Turizm Envanteri III, Halk Kültürü I, Sayfa: 144