Ülkemizde mevcut bulunan bisiklet, motosiklet, otomobil, kamyonet, kamyon, tır vs.. Ne kadar araç varsa bunun en az 4 katı da lastik vardır.
Lastikler genellikle ayakkabı gibidir. Fazla önemsemediğimiz ancak çok önemli bir ihtiyaçtır. Ayakkabıları kullanırken boyasına daha özen göstermezken, lastiklerin de bu vurdumduymazlık içerisinde olduğunu kabul edelim.
Oysa, bilhassa araç sahiplerinin yaşamı bile lastiklere bağlıdır. Alt tarafı balon.. Lastiğe saplanan en ufak bir çivi bile insanın hayatını alt edebilir.
Oysa araç sahiplerinin önemsemek, tanımak, korumak, bakımını aksatmamak gereken yegane araç parçalarından biri olan lastiği ne kadar tanıması gerekiyor. Bilen bile yok.
Bu yazımızda size lastikleri hatırlatalım dedik.
Lastikleri Okuyabiliyor musunuz ?
Lastiğin dilinden ne kadar anlamanız gerektiğini belirtmek istedik. Buyurun lastik okumaya...
Bir araç ile zemin arasındaki tek ilişki lastiktir.
Bir otomobil lastiğinin zeminle temas alanı avuç içi büyüklüğündedir.
Lastiğin işlevleri Lastik aracın zeminle temas noktasıdır.
Taşımak: Aracı ve tüm yükünü taşımak, ama aynı zamanda kalkış ve fren anında ortaya çıkan büyük yük transferine mukavemet göstermek.
Aktarmak: Fren yapıldığında ve viraj alırken motorun gerekli gücünü aktarmak.
Yönlendirmek: Yolun durumu ve iklim şartları ne olursa olsun, aracı büyük bir emniyetle yönlendirmek.
Pürüzlerin etkisini azaltmak: Şoförün ve yolcuların konforunu sağlamak, aracın uzun ömürlü olması için yolun pürüzlerinin etkisini azaltmak.
Uzun ömürlü olmak: Performansını milyonlarca lastik devri boyunca en üst düzeyde tutmak için uzun ömürlü olmak.Lastiklerinizin bütün özelliklerinden en iyi şekilde faydalanmanız için bu broşürdeki bilgi ve önerileri dikkatlice okumanızı tavsiye ederiz.
Bir lastik üzerindeki bilgiler nasıl okunur ?
Bir otomobil lastiğinin zeminle temas alanı avuç içi büyüklüğündedir.
Lastiğin işlevleri Lastik aracın zeminle temas noktasıdır.
Taşımak: Aracı ve tüm yükünü taşımak, ama aynı zamanda kalkış ve fren anında ortaya çıkan büyük yük transferine mukavemet göstermek.
Aktarmak: Fren yapıldığında ve viraj alırken motorun gerekli gücünü aktarmak.
Yönlendirmek: Yolun durumu ve iklim şartları ne olursa olsun, aracı büyük bir emniyetle yönlendirmek.
Pürüzlerin etkisini azaltmak: Şoförün ve yolcuların konforunu sağlamak, aracın uzun ömürlü olması için yolun pürüzlerinin etkisini azaltmak.
Uzun ömürlü olmak: Performansını milyonlarca lastik devri boyunca en üst düzeyde tutmak için uzun ömürlü olmak.Lastiklerinizin bütün özelliklerinden en iyi şekilde faydalanmanız için bu broşürdeki bilgi ve önerileri dikkatlice okumanızı tavsiye ederiz.
Bir lastik üzerindeki bilgiler nasıl okunur ?
Lastiğin karkasının bölümleri nelerdir?
- Karkas: Lastiği ayakta tutar. İçerideki basınçlı havayı tutar. Kuvvetleri dengeler. Esneyerek süspansiyon sağlar ve darbeleri emer.
- Desen / Taban: Lastiğin yol ile temas eden alanıdır, yola tutunmayı sağlar. Kilometre performansını etkiler. Karkası korur. Ses seviyesini belirler. Su tahliyesini yaparak suda kızaklamayı önler.
- Kuşaklar : Boyutsal kararlılığı temin eder. Yanal kuvvetleri dengeler. Dönüşlerde hakimiyet sağlar. Tabanın yola stabil basmasını ve yola tutunmasını sağlayarak kilometre performasını temin eder.
- Topuk: Aracın ve yükün ağırlığını taşımaya yardımcı olur. Lastiğin janta oturmasını ve sabitlenmesini sağlar. Hava sızdırmazlığı sağlar.
- Yanak: Karkası ve topuğu korur, yaşlanmaya ve yorulmaya karşı dirençlidir.
- Omuz: Yanağı tabana bağlar, tabandan gelen darbelerin yanağa iletimini düzenler, araç dönüşlerinde stabilite sağlar.
- “Bib”, aşınma göstergesinin yerini belirler. Lastiğin değiştirilme zamanı
- Lastiğin deseni
- Marka
- Lastiğin eni
- Lastiğin kesit genişliği
- Lastiğin serisi
- Lastik konstrüksiyonu
- Jant çapı
- Yük endeksi - Lastik başına ağırlık
- Hız kodu:
- Yapı Şambrelli mi Tubeless mi
Lastiği Ne kadar Şişirmeli
Azami performans sağlamak ve kendi emniyetiniz için lastiklerinizi uygun şişirin.
Lastikleri basıncı on beş günde bir, soğukken, yani, aracınızı kullandıktan en az bir saat veya düşük hızda iki üç kilometre kullandıktan sonra, kontrol edilmelidir. Araç seyir halindeyken, lastiklerin basıncı artar, bu nedenle kesinlikle, yeni durdurulmuş olan bir aracın lastiklerini indirmeyin. Sıcak lastiklerin basıncının, soğuk haldeki basınçtan en az 4 psi daha fazla olduğunu unutmayın.
Lastikleri fazla şişirmeniz gereken durumlar: Yüksek hızda uzun bir yol yapmanız gerekiyorsa veya aracınızın yükü fazlaysa, lastiklerinizin basıncını arttırmanızda yarar vardır.
Bunun için, araç üreticisinin tavsiye ettiği yüklü veya uzunyol basınçlarını kullanınız. Araç üreticisinin basınç tavsiyesini kapı içlerinde, bagaj kapağının içindeki etiketlerde veya aracın el kitabında bulabilirsiniz.
Yeterince şişirilmemiş lastikler: Yeterince şişirilmediklerinde lastiklerinizin kenarlarına normalden fazla yük biner; bu da lastik karkasının gereğinden fazla yorulmasına, darbelere karşı daha kırılgan olmasına, lastiklerin ısısının artmasına ve anormal bir aşınmaya neden olur. Bunun sonucu olarak, lastiklerinizin maruz kaldığı telafi edilmez zarar, anında veya daha sonra lastiğin patlamasına neden olur.
Her yolculuktan önce ve sonra, lastiklerinizin basıncını kontrol edin. Lastiklerin basıncı düştüğünde, nedenin bulunması ve gerekiyorsa lastiğin tamiri için muhakkak bir lastik tamircisine başvurulması gerekmektedir.
Sübap: Lastik için hayati önemi olan bu parça her yeni lastik değişiminde mutlaka değişmelidir.
Sübap kapağı: Görünürde lüzumsuz bir ayrıntı gibi görünüyorsa da, lastiğinizin hava kaçırmaması için çok önemli bir unsurdur. Lastiklerin her basınç kontrolünden sonra, temizlenerek yerine takılmalıdır.
Karavan veya tekne çeken araçlar…
Bu özel hallerde, römorkun aracın yükünü arttırdığı unutulmamalıdır. Dolayısıyla aracınızın arka lastiklerinin basıncının arttırılması gerekmektedir.
Lastiklerinizin aşınmasını ve ömrünü etkileyen faktörler:
Lastiklerinizin dişini (desenini) kontrol ederek aşınmalarını izleyebilirsiniz. Lastik deseni, özellikle ıslak zeminde çok önemli bir emniyet faktörüdür. Bütün lastiklerde l .6 mm kalınlığında bir aşınma göstergesi bulunur.
Azami performans sağlamak ve kendi emniyetiniz için lastiklerinizi uygun şişirin.
Lastikleri basıncı on beş günde bir, soğukken, yani, aracınızı kullandıktan en az bir saat veya düşük hızda iki üç kilometre kullandıktan sonra, kontrol edilmelidir. Araç seyir halindeyken, lastiklerin basıncı artar, bu nedenle kesinlikle, yeni durdurulmuş olan bir aracın lastiklerini indirmeyin. Sıcak lastiklerin basıncının, soğuk haldeki basınçtan en az 4 psi daha fazla olduğunu unutmayın.
Lastikleri fazla şişirmeniz gereken durumlar: Yüksek hızda uzun bir yol yapmanız gerekiyorsa veya aracınızın yükü fazlaysa, lastiklerinizin basıncını arttırmanızda yarar vardır.
Bunun için, araç üreticisinin tavsiye ettiği yüklü veya uzunyol basınçlarını kullanınız. Araç üreticisinin basınç tavsiyesini kapı içlerinde, bagaj kapağının içindeki etiketlerde veya aracın el kitabında bulabilirsiniz.
Yeterince şişirilmemiş lastikler: Yeterince şişirilmediklerinde lastiklerinizin kenarlarına normalden fazla yük biner; bu da lastik karkasının gereğinden fazla yorulmasına, darbelere karşı daha kırılgan olmasına, lastiklerin ısısının artmasına ve anormal bir aşınmaya neden olur. Bunun sonucu olarak, lastiklerinizin maruz kaldığı telafi edilmez zarar, anında veya daha sonra lastiğin patlamasına neden olur.
Her yolculuktan önce ve sonra, lastiklerinizin basıncını kontrol edin. Lastiklerin basıncı düştüğünde, nedenin bulunması ve gerekiyorsa lastiğin tamiri için muhakkak bir lastik tamircisine başvurulması gerekmektedir.
Sübap: Lastik için hayati önemi olan bu parça her yeni lastik değişiminde mutlaka değişmelidir.
Sübap kapağı: Görünürde lüzumsuz bir ayrıntı gibi görünüyorsa da, lastiğinizin hava kaçırmaması için çok önemli bir unsurdur. Lastiklerin her basınç kontrolünden sonra, temizlenerek yerine takılmalıdır.
Karavan veya tekne çeken araçlar…
Bu özel hallerde, römorkun aracın yükünü arttırdığı unutulmamalıdır. Dolayısıyla aracınızın arka lastiklerinin basıncının arttırılması gerekmektedir.
Lastiklerinizin aşınmasını ve ömrünü etkileyen faktörler:
Lastiklerinizin dişini (desenini) kontrol ederek aşınmalarını izleyebilirsiniz. Lastik deseni, özellikle ıslak zeminde çok önemli bir emniyet faktörüdür. Bütün lastiklerde l .6 mm kalınlığında bir aşınma göstergesi bulunur.
Lastikleriniz yasal aşınma sınırına gelmemiş olsalar bile, lastiğinizin su boşaltma hızı aşınma ile azalmış olacaktır.
- Aracın özellikleri (ağırlık, güç, …),
- Yolların güzergahı (düz, virajlı),
- Yol kaplaması (düzgün satıh, bozuk satıh),
- Aracın mekanik durumu (ön rot ayarı, arka rot ayarı, amortisör ve frenlerin durumu …),
- Kullanma tarzı (ani kalkış,kazık fren, viraj alış hızı…),
- Sürat (lastikler, düz yolda, 120 km/h’lik bir süratte, 70 km/h süratte olduğundan iki misli daha çok aşınırlar.),
- Ortam sıcaklığı. Lastiklerin basıncı eğer gerekli düzeyde değilse, lastikler daha çabuk ve düzensiz şekilde aşınırlar.
- Darbeler (kaldırıma vurma, yol üzerindeki çukurlar) aracın mekanik bazı aksam ayarının bozulmasına veya tahribatına neden olabileceği gibi lastiklerin içten hasar görmesine de neden olabilir; bu hasarın sonuçları, bazen çok sonra ortaya çıkabilir.
- Yanlış takılmış veya değiştirilmiş bir lastik, hem kendi performansını azaltır, hem de sizin emniyetinizi tehlikeye sokar.
- Lastiklerinizin düzenli kontrol edilmesi sayesinde, hataları (anormal aşınma, basınç düşmesi…) belirleyebilir ve zamanında önlemini alabilirsiniz. Lastikleriniz, performanslarından hiçbir şey kaybetmemeleri için, düzenli olarak ve her uzun yoldan önce muhakkak kontrol edilmelidir.
Dikkatli Okuyunuz
- Bir lastiğin takılması ve balans ayarının yapılması profesyonel işidir.
- Özel durumlar ve geçici olarak kullanılan stepneler dişinde aynı aks üzerine monte edilen lastikler birbirinin aynı olmalıdır.
- Aracın yola iyi intibakı için, en yeni veya en az aşınmış lastikler, araç ister önden ister arkadan çekişli olsun, mutlaka arka dingile takılmalıdır.
- Patlama halinde gerekli muayenede sonra, bir lastik tamircisi, lastiğin tamirine karar vermelidir
- Tamir için mutlaka mantar yama tabir edilen yama tercih edilmelidir.
- Hiç bir zaman sıcak tamir ve fitilli tamir yaptırmayınız.
- Sübap ve iç lastiğin her müdahaleden sonra, değiştirilmesi tavsiye edilir.
- Tubless bir lastiğe iç lastik konulması tavsiye edilmez.
- Çivili lastiklerin kullanımı değişik ülkelerde yönetmeliklerle düzenlenmiştir, bu lastikleri taktırmadan önce, ilgili yönetmelik hakkında bilgi edinmenizde yarar vardır.
- Araç üreticisi tarafından onaylanmış ölçü ve özelliklerdeki lastik ve jantlar kullanılmalıdır. Kullanılan lastik tipi ve taban deseni çalışma koşullarına uygun olmalıdır.
- Aracın tüm lastiklerinin aynı ebat, desen ve yapıda olması gerekir. Aynı aks üzerinde farklı aşınmış, farklı yapı ve desende lastik kullanılması halinde araç performansı ve sürüş emniyeti olumsuz etkilenir.
- Yeni lastikleri kullanılmış lastikler ile eşleştirmeyiniz, aksi takdirde yeni lastiğiniz erken ve düzensiz aşınacaktır.
- Yan yana takılı lastiklerin arasına sıkışan cisimleri, uygun ve gerekli tedbirleri alarak çıkartınız.
- Lastiğin kalan diş derinliği düzenli olarak kontrol edilmelidir. Lastik diş derinliği 1,6 mm’ye indiğinde güvenlik açısından sakıncalı olması ve kullanım ömrünü tamamlamış olması nedeniyle kesinlikle yeni lastikle değiştirilmelidir.
- Lastiklerinizi kaldırım kenarlarına, sivri yüzeylere, yol üzerindeki taş, metal, cam ve benzeri cisimlere çarpmaktan sakınınız. Yoldaki kasis ve çukurlara yavaş giriniz, lastiğin yanak ve omuz bölgesini dış darbe ve etkilerden koruyunuz.
- Sürüş anında istek dışı meydana gelen harici darbeler, aracın mekanik ayarlarının bozulmasına neden olabileceği gibi lastiklerin hasarlanmasına da neden olabilir. Arızalanan veya hasarlanan lastiklerin tamiri yapılmadan önce yetkili uzman kişilerin kontrolü gerekir.
- Geçmişi bilinmeyen lastikler kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Bozuk satıhlı yollarda araç süratli kullanılmamalıdır. Bir darbe alınması durumunda lastik ve jant, yetkili uzman kişiler tarafından kontrol edilmelidir.
- Aracın uzun süreli hareketsiz kalması (park) durumunda araç takoza alınmalı veya belirli aralıklarla lastiklerin yere basan konumu değiştirilmelidir.
- Lastikleri parlatmak için deterjan, cila, petrol ve kimyasal ürünler kullanmayınız, basınçlı su ile yıkamayınız.
- İç lastikli dış lastikleri (tube-type) iç lastiksiz olarak, iç lastiksiz dış lastikleri (tube-less) iç lastikli olarak kullanmayınız.
- Kış mevsimi için özel üretilmiş lastiklerin kış mevsimi dışında da kullanılmaları, lastik ömrünü, konfor ve güvenliği olumsuz etkileyeceğinden tavsiye edilmemektedir.
- Havasız da yol alan lastik (RF), mutlaka araç üreticisinin tavsiye ettiği donanıma sahip araçlarda kullanılmalıdır. Gerekli donanıma sahip olmayan araçlarda kullanılan (RF) lastikler garanti kapsamı dışında kalır.
Muhtelif Lastik Firmalarından Derleme : @bizdenoku
Social Plugin