Avukatın Özen Yükümlüğünün İhlali

Özen Yükümlülüğünü İhlalin Sonuçları:

Avukatın özen yükümlülüğünü ihlal etmesi onun hukuki, cezai ve disipliner sorumluluğunu doğurabilir. Bu çalışma içinde disipliner sorumluluğa çeşitli başlıklar altında TBB Disiplin Kurulu Kararlarına yer verilerek değinildiği için ayrıca bir inceleme konusu yapılmayacaktır.

Hukuki Sorumluluk
Avukatlık sözleşmesi ile avukat, üzerine aldığı işin sonucunu taahhüt etmemektedir. Dolayısıyla, sadece vekilin yöneldiği sonucun ortaya çıkmaması özen yükümlülüğünün yerine getirilmediği anlamına gelmez. Müvekkil, avukatın meslek kurallarını ihlal eden aktif bir davranışta bulunduğunu veya yapması gerekeni yapmayarak pasif kaldığını ve bunun hayat tecrübesi ve işlerin olağan akışına göre sonucu olumsuz etkilediğini ispat yükü altındadır. Eğer müvekkili özen yükümlülüğünün yerine getirilmemesi nedeniyle arzulanan sonucun ortaya çıkmadığını ispat ederse, avukat bir kusurunun bulunmadığını ispat ederek sorumluluktan kurtulabilir. Avukatın özen yükümlülüğünü ihlal etmesi nedeniyle sorumlu tutulması için onun hem kusurlu olması hem de ihlal ile meydana gelen zarar arasında uygun illiyet bağı bulunması gerekir. Müvekkil, avukat aleyhine açmış olduğu sorumluluk davasında onun akdi bir yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle kendisini zarara uğrattığını ispatlayacaktır. Buna karşılık, avukat ise kusursuz olduğunu ispatlamak suretiyle kendisini sorumluluktan kurtarabilecektir.

Cezai Sorumluluk
Özen yükümlülüğünün ihlali, koşulları varsa, aynı zamanda bir suçun ortaya çıkmasına sebebiyet verir mi? Evet, bu yükümlülüğüm ihlali “görevi kötüye kullanma suçu”nu oluşturabilecektir. Bu suçu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 257. maddesinin ikinci fıkrasına göre kanunda açıkça tanımlanan haller dışında görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız kazanç sağlayan kamu görevlisi suç işlemiş sayılmaktadır. Bu suçun işlenmesi için failin kamu görevlisi olması gerekmektedir. Avukatın ise icra ettiği meslek nedeniyle kamu görevlisi olduğu tartışmasızdır. Nitekim Avukatlık Kanunu. madde 62 uyarınca Avukatlık Kanunu ve diğer kanunlar gereğince avukat sıfatı ile veya Türkiye Barolar Birliğinin yahut baroların organlarında görevli olarak kendisine verilmiş bulunan görev ve yetkiyi kötüye kullanan avukat Türk Ceza Kanunu’nun 257. maddesi hükümlerine göre cezalandırılır. Görüldüğü gibi burada doğrudan TCK m. 257’ye atıfta bulunulmuştur. Şu halde avukatın üzerine düşen işi hiç yapmaması ya da geç yaparak özen yükümlülüğünü ihlal etmesi bu madde uyarınca cezalandırılmasına yol açabilecektir.

Kaynak : Avukatlar İçin El Kitabı - Etik.Gov.Tr