Çocuklarda Göz Yaralanmaları Nasıl Olur ?
Göz yaralanmaları açısından en çok dikkat edilmesi gereken yaş grubu çocuklardır. Çocukluk çağındaki travmatik göz yaralanmaları, görmenin tam kaybı veya az görme ile sonuçlanabilen, çocuğun tüm hayatını olumsuz etkileyebilen olaylardır. Farklı istatistiklere göre tüm göz yaralanmalarının yaklaşık 1/3 ü çocukluk çağındaki bireylerde görülür. Çocuklar büyüklerden daha fazla göz kazalarına eğilimlidir. Göz kazaları en çok evde oluyor. Çeşitli nedenlerle ya da çocuklarla çok fazla ilgilenilmezse ev kazaları kaçınılmaz oluyor. Çocuklar birbirine oyuncak, top atıyor, oyuncak tabancalarla plastik mermiden yaralanma oluyor. Çocukların boyu kısa olduğu için kapı kolları gözlerine çok çarpıyor. Göz yaralanmaları evde, işte veya dış ortamda farklı sebeplerle ortaya çıkabilir. Yaz döneminde sıklıkla dış ortamda yapılan aktiviteler sonucunda göz yaralanmaları olmaktadır.Tüm göz yaralanmalarının yaklaşık %40’ı spor ve dış ortam aktiviteleri (dağ bisikleti, paintball gibi) sırasında olur. Özellikle güzel havalarda bahçe ve doğa içerisinde koşuşturan çocuklar boylarına eşit büyülükte çalılıklar ve çiçekler arasında yanlarında büyükleri olmadan gezmemelidir. İki – dört yaş grubu çocuklar etraflarındaki dal ve yaprakları kolay fark edemeyebilirler. Gözün canlı bitki travması ile yaralanması beraberinde mantar enfeksiyonu da getiren tedavisi güç durumlara yol açabilir.
Açık hava partileri, düğünler, kutlamalar sırasında toplumca ne yazık ki havai fişek patlatmak gibi aktiviteler de göze zarar veren nesnelerdir. Havai fişek parçaları yüksekte patladıktan sonra ivmelenerek yere farklı büyüklüklerde köz kömür parçaları şeklinde düşmektedir. Ülkemizde her yaz döneminde onlarca insan havai fişek benzeri patlayıcılarla göz yaralanması yaşamaktadır.
Bu kazaların %90’ı koruyucu önlemlerle engellenebilir. Koruyucu önlemlerin en başında koruyucu gözlükler gelmektedir. Normal numaralı gözlükler veya kontakt lensler spor aktiviteleri sırasında gerçekleşen göz yaralanmalarında yeterli koruma sağlamaz.Göz travmasına uğrayan gözlere kısa sürede müdahale edilmezse çocuklarda kalıcı görme hasarı veya kaybı görülebilmektedir.
Kapalı Göz Yaralanması :
Kazada göz duvarı bütünlüğü bozulmaz ancak göz içi dokularında darbenin şiddetine bağlı olarak hasar oluşur ise kapalı göz yaralanmasından söz edilir. Göze hızla çarpan büyük cisimler gözü yırtmadan önemli hasarlara neden olabilirler. Kapalı göz yaralanmalarında göz ön arka eksenin de kısalma ve ekvator bölgesinde genişleme olur. Daha sonra da gözün normal şekline döner. Bu ani şekil değişiklikleri gözde yakın ve uzak önemli hasarlara neden olabilir. Kapalı göz yaralanmaları sonucu retina ödemi, retina altı yırtıkları, göziçi kanamaları, retina yırtıkları ve retina dekolmanları görülebilir.
Açık Göz Yaralanması :
Kaza sırasında delici veya kesici bir alet ile göz bütünlüğü bozulur ve gözde yırtık oluşur ise açık göz yaralanmasından meydana gelmiş olur.
Retina Ödemi Nasıl Oluşur ?
Hem darbenin olduğu bölgede hem de gözün arkasında retina ödemi olur. Ödemlenen retina beyazlaşır. Bu beyazlığın nedeni dokular arasında sıvı birikmesidir. Göz arkasındaki ödeme bağlı olarak başlangıçta görme ciddi şekilde etkilenir. Ödemin ciddiyetine bağlı olarak her şey birkaç günde normale dönebileceği gibi ağır olgularda kalıcı görme kayıpları da olabilir. Göz arkasında ödeme bağlı geç dönemde delinme meydana gelebilir. Makula deliği denilen bu olayda görme oldukça azalır. Kapalı travma sonucu gözün çok zengin olan damar yapılarından oluşan kanamalar gözün vitreus boşluğunu doldurur. Kanama vitreus boşluğunda pıhtılaşır. Bu pıhtının vitreus boşluğundan temizlenmesi bazen aylar sürer. Uzun süre çekilmeyen kanamalarda takip ultrasonografi ile yapılır. Temizlenmeyen göziçi kanamalarında ve ultrasonografide retina ayrılması görülür ise acil vitrektomi operasyonu yapılır. Yaralanmaya bağlı retina ayrılmalarının yaklaşık % 80 si künt travmalara bağlı olarak oluşur.
Darbe İle İki Türlü Retina Yırtığı Oluşur.
- Darbenin olduğu yerde oluşan retina hasarı önce ani bir retina ödemi yapar ve bazen bu retina ödeminden sonra retina dokusu ölür ve büyükçe bir yırtık meydana gelir. Bu yırtıklar genellikle göze en çok darbenin geldiği alt ve dış tarafta görülür.
- Diğer bir retina yırtığı oluşum şekli uzak retina yırtığıdır. Burada travmanın etkisi ile esnek göz küresinin şekil değiştirmesine bağlı olarak diyaliz veya dev retina yırtığı gibi değişik şekil ve büyüklükte retina ayrılmaları meydana gelir
Retina yırtığı oluştuktan sonra retina altına sıvı girerek retina ayrılmaları meydana gelir. Bu hastalığa retina dekolmanı adı verilir. Retina dekolmanının oluşması için sıvı vitreusun retina altına geçmesi gereklidir. Ancak göz travmalarının büyük kısmı genç nüfusta olduğu ve gençlerde vitreus jel özelliğini koruduğu için başlangıçta retinadaki yırtığın arkasına geçecek sıvı vitreus yoktur. Bundan dolayı retina dekolmanı ileri yaşlara göre daha uzun sürede gelişir. Travmatik olgularda oluşmuş retinal yırtık ve diyalizleri retina dekolmanı gelişmeden saptayıp koruyucu lazer yapılabilme şansını yakalamak için bütün travmalı olgularda erken dönemde göz bebeği genişletilerek retina detaylı bir şekilde muayene edilmelidir.
Çocuklarda Göz Kazaları Nasıl Önlenir ?
Aileler, çocuklarına dikkat etmeli, kızarıklık, şişlik, morluk, göz bebeğinde beyazlık varsa kaza geçirmiştir. Ancak lazer tuttukları zaman hiç anlaşılmıyor, zamanla görmede azalma oluyor. Göz kazalarını önemseyin. Bazen çocuğun gözünde morluk oluyor, geçmesi için buz konuluyor. Bunlar kesinlikle yanlış, hemen doktora gitmek, erken tedavi olmalarını sağlamak gerekiyor
- Bilinçlendirme
Korunma ve bilgilendirme ile çocukluk ve erişkinlerin göz kazalarını göz kazalarını % 47 ile % 65 oranında önlemek mümkündür . - Koruyucu gözlük
Polikarbonat yapılı koruyucu gözlükler özellikle raket kullanılan sportif aktivitelerde kullanılmalıdır. Bahçe ve ev tamiri işlerinde, Basketbol, Voleybol, futbol, raketli sporlar, gibi - Spreyler, deterjanlar
Kimyasal maddeler ve spreyleri çocukların erişiminden uzak tutun. - Kırtasiye Malzemeleri
Ciddi göz yaralanmasına yol açabilecek ataş, kalem, makas, elbise askısı, lastik, tel elbise askısı ve lastik bantlar gibi ciddi göz yaralanmalarına neden olabilecek ortak eşyaları güvenli bir şekilde kullanımına dikkat edin. - Oyuncaklar
Çocuklara sadece yaşlarıyla uyumlu oyuncaklar alın. Çocuklara dart, ok-yay ve füze ateşleyen oyuncaklar almayın. Çocuklarınızın barutsuz tüfekler, saçmalı silahlar veya havalı silahlarla oynamasına izin vermeyin. - Eşyaların sivri köşelerini yastıklayın. Çocukların ulaşabileceği dolap ve çekmeceleri kilitli tutun. Merdivenlerin üstünde ve altında güvenlik kapılarını kullanın.
- Araçlarda, On iki yaşından küçük çocukları ön koltuğa oturtmayın.
- Hayvanlardan uzak tutun.
Çok küçük çocuklar (4 yaş ve altı) köpekler tarafından ısırıldığında, vakaların yaklaşık yüzde 15'inde göz yaralanmaları meydana gelir. Köpek genellikle çocuğun aşina olduğu bir köpektir ve aynı köpeğin ikinci saldırıları muhtemelen daha ciddi yaralanmalara neden olacaktır. Çocuğu ısıran köpeğin evden uzaklaştırılması tavsiye edilir. - Bebek ve Çocuk Arabaları
Yoldayken çocukların bebek taşıyıcılarına ve çocuk güvenlik koltuklarına düzgün şekilde sabitlendiğinden ve koltuk ile omuz kemerlerinin iyi oturduğundan emin olun.
- Göze dokunmayın, gözü ovalamayın, göze baskı uygulamayın.
- Göze kimyasal bir madde kaçtıysa, bol suyla yıkayın.
- Göze toz gibi bir cisim kaçtıysa, bolca suni gözyaşı damlası damlatın.
- Gözde veya göz kapağında kesi varsa, temiz bir gazlı bezle gözü kapatın
- Ufak ve basit bir yaralanma olduğunu düşünseniz bile mutlaka bir göz doktoruna muayene ettirin.
- Bazı durumlarda muayene ve tedaviyi ertelemek görme ve göz kaybıyla sonuçlanabilir.
- Göze merhem veya ilaç sürmeyin.
Muhtelif Sağlık Sitelerinden Derlenmiştir - @erolkaranet / 2023
ÖNEMLİ NOT :
Bu makale bilgilendirme amaçlı yazılmış araştırma yazısıdır. Metin, resim, ses veya diğer formatlar da dahil olmak üzere sitede bulunan tüm içerikler yalnızca bilgi amaçlı oluşturulmuştur. İçeriğin profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini alması amaçlanmamıştır. Tıbbi bir durumla ilgili aklınıza gelebilecek her türlü sorunuz için daima doktorunuzun veya diğer nitelikli sağlık uzmanlarının tavsiyelerine başvurun. Makalede hiçbir kurum veya kişi hedef gösterilmemektedir. Kamunun yararına olabileceği düşünülen bilgiler, güvenilir kaynaklardan temin edilmiş ancak doğruluğu %100 taahhüt edilmemiştir. Yanlış yorumlama ve yanlış davranma sonucu oluşabilecek problemler okurların sorumluluğundadır.
Social Plugin